Όζοι θυρεοειδούς: Συμπτώματα, διάγνωση & θεραπεία
Ο όρος όζοι θυρεοειδούς αναφέρεται σε οποιαδήποτε ανώμαλη ανάπτυξη που σχηματίζεται μέσα στον θυρεοειδή αδένα. Ένα οζίδιο μπορεί να εμφανισθεί σε οποιοδήποτε μέρος του θυρεοειδούς αδένα. Μερικοί όζοι μπορεί να διαπιστωθούν αρκετά εύκολα από τον ίδιο τον ασθενή η τον κλινικό ιατρό. Άλλοι όζοι μπορεί να είναι ‘’κρυμμένοι’’ βαθιά στον θυρεοειδή, όπου είναι δύσκολο να ψηλαφίζονται και διαπιστώνονται τυχαία στα πλαίσια ενός ακτινολογικού ελέγχου για άλλο λόγο, όπως triplex καρωτίδων, η C/T η MRI τραχήλου. Η κλινική τους σημασία σχετίζεται κυρίως με την ανάγκη να αποκλειστεί ο καρκίνος του θυρεοειδούς , ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το 5% των οζιδίων.
Επόμενος πρωταρχικός σκοπός για την αξιολόγηση ενός όζου, είναι να προσδιοριστεί αν υπάρχει καρκίνος.
Αρκετές παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα μπορούν να προκαλέσουν δημιουργία όζων, όπως:
- ανεπάρκεια ιωδίου στις τροφές που οδηγεί στην δημιουργία πολυοζώδους βρογχοκήλης.
- αδενώματα τα οποία εκφράζουν υπερβολική ανάπτυξη του θυρεοειδικού ιστού. Προκαλούν συμπτώματα μόνο όταν είναι μεγάλα ή όταν υπερλειτουργούν πέραν του φυσιολογικού, κατάσταση η οποία λέγεται υπερθυρεοειδισμός.
- Θυρεοειδικές κύστες, οι οποίες περιέχουν μέσα υγρό και δημιουργούνται συνήθως από τον εκφυλισμό των αδενωμάτων του θυρεοειδούς.
- Χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς, όπως θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
- Καρκίνος θυρεοειδούς όπου οι πιθανότητες πίσω από έναν όζο να κρύβεται ένας καρκίνος είναι περίπου 5%. Ωστόσο ορισμένοι παράγοντες όπως, το οικογενειακό ιστορικό, ηλικίες κάτω των 30 και μεγαλύτερες των 60 ετών, ιστορικό έκθεσης σε ακτινοβολία, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου. Επίσης ένας όζος θυρεοειδούς ο οποίος είναι μεγαλύτερος του 1,5 εκατοστού και είναι σκληρός ή προκαλεί πόνο ή δυσφορία, δημιουργεί την ανησυχία όσον αφορά την κακοήθεια.
Οι όζοι μπορούν επίσης να διαχωριστούν ανάλογα με το αν είναι ενεργοί ορμονικά σε αυτόνομους ή τοξικούς ή θερμούς και σε ψυχρούς όζους.
Η μεγάλη πλειοψηφία των οζιδίων του θυρεοειδούς δεν προκαλούν συμπτώματα. Ωστόσο όταν είναι αρκετά μεγάλα μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην αναπνοή, στην κατάποση ή τοπικό άλγος. Άλλες φορές όταν κάποιος όζος είναι ‘’θερμός’’ δηλαδή λειτουργεί αυτόνομα και υπερπαράγει ορμόνες, τότε ο ασθενής έχει συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού.
Η διάγνωση των θυρεοειδικων όζων βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη διερεύνηση του θυρεοειδούς η οποία περιλαμβάνει προσεκτικό ιστορικό, κλινική εξέταση (ψηλάφηση), μέτρηση των ορμονών, υπέρηχο θυρεοειδούς, σπινθηρογράφημα σε κάποιες περιπτώσεις και βιοψία του όζου μέσω παρακέντησης-βιοψία με λεπτή βελόνα.
Η χειρουργική θεραπεία των Θυρεοειδικών όζων πρέπει να ληφθεί υπόψη όταν:
- Ο θυρεοειδικός όζος προκαλεί συμπτώματα ή πιεστικά φαινόμενα στα γύρω όργανα.
- Ο θυρεοειδικός όζος παράγει υπερβολική θυρεοειδική ορμόνη.
- Ο όζος μεγαλώνει πολύ γρήγορα.
- Μεγάλα οζίδια θυρεοειδούς, που δημιουργούν μια ορατή μάζα στον λαιμό.
- Πολυοζώδη βρογχοκήλη η οποία προκαλεί συμπτώματα.
- Ο θυρεοειδικός όζος ο οποίος είναι ύποπτος στην βιοψία με λεπτή βελόνα.
- Όλους τους θυρεοειδικούς όζους που παρουσιάζουν καρκίνο.
Οι επιλογές της επέμβασης είναι η ολική θυρεοειδεκτομή, η οποία είναι η πιο επικρατέστερη άποψη. Σπάνια σε επιλεγμένες περιπτώσεις εκτελείται μερική θυρεοειδεκτομή η λοβεκτομή. Γίνεται μια μικρή εγκάρσια τομή 3-5 εκ. στην εμπρόσθια τραχηλική χώρα. Οι κεντρικοί μύες του λαιμού απωθούνται και ο θυρεοειδης αδενας αφαιρείται μετά από προσεκτική παρασκευή. Η αφαίρεση περιλαμβάνει την αναγνώριση και διατήρηση του άνω και κάτω λαρυγγικού νεύρου αμφοτερόπλευρα, τα οποία πηγαίνουν στις φωνητικές χορδές και των παραθυρεοειδικων αδένων οι οποίοι ελέγχουν τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα. Μετά το χειρουργείο, την ίδια ημέρα, ο ασθενής κινητοποιείται και λαμβάνει υδρική δίαιτα. Η νοσηλεία διαρκεί 1 έως 2 ημέρες. Τα ράμματα αφαιρούνται συνήθως μετά από 3 ημέρες. Πιθανές επιπλοκές της επέμβασης είναι παροδικό άλγος στο λαιμό, μερική δυσκολία στην κατάποση, παροδική υπασβεσταιμια και σπάνια παροδική βραχνάδα. Στους ασθενείς στους οποίους αφαιρέθηκε ολόκληρος ο θυρεοειδής αδενας, η θεραπεία αντικατάστασης με θυροξίνη είναι υποχρεωτική.